قالب تونلی کلاسیک TRTF (قالب تونلی مدولار)
مقدمه:
روش قالب های تونلی یکی از جدید ترین روش های ساخت و ساز مسکن است که به تازگی وارد کشور عزیزمان ایران شده است. در سیستم تونلی، دیوار ها و سقف های بتن مسلح به صورت هم زمان آرماتوربندی، قالب بندی و بتن ریزی می شوند. این روش ضمن بالا بردن سرعت و کیفیت اجرا، عملکرد سازه ای و رفتار لرزه ای مجموعه سازه را به لحاظ یکپارچگی اعضاء و اتصالات آن ها به نحو چشمگیری بهبود می بخشد. نام تونلی به دلیل شکل قالب های فلزی هم زمان دیوار ها و سقف هاست. قالب های مورد استفاده، به اندازه تقریبی ابعاد فضا ها هستند. برای قالب بندی یا قالب برداری، نیاز به خرد کردن قالب ها و تبدیل آن ها به ابعاد کوچک نیست و با همان ابعاد اولیه و به صورت یکپارچه از فضا خارج می شوند.
خروج قالب های تونلی، پس از بتن ریزی دیوار و سقف و گیرش آن، با فاصله دادن قالب ها از جدار های بتن ریزی شده (قالب برداری) و با حرکت افقی روی چرخ یا غلتک صورت می گیرد. جدار هایی که با استفاده از این روش اجرا می شوند جدار های اصلی داخلی و بعضی جدار های خارجی (جانبی) هستند.
سازه ساختمان های با سیستم تونلی، از دیدگاه عملکرد لرزه ای اشکال عمده ای ندارد و تجربه زلزله های گذشته رفتار مناسب این سیستم سازه ای را در مقایسه با سیستم های دیگر ثابت کرده است.
این روش هم مانند هر روش دیگری مزایا و معایبی دارد اما در پروژه های انبوه سازی مزایای آن بر معایب پیشی میگیرند. این روش که چند سالی است وارد ایران شده در شهر های مختلف اجرا شده و در استان خراسان هم برای اولین بار در شهر جدید گلبهار با همکاری شرکت های ترکیه ای که در این روش ساختمان سازی جزء پیشرفته ترین کشورها است به اجرا در آمد پس از آن برای دومین بار در استان در شهرستان تربت حیدریه در راستای انتقال تجربیات به مهندسین ایرانی و کسب مهارت های لازم در این روش دو پروژه به همین روش شروع شد که یکی از دو پروژه بوسیله مهندسین بومی و پروژه دیگر با همکاری مهندسان ترک انجام گردید.
تاریخچه قالب تونلی : سیستم ساخت سازه بتنی به روش قالب تونلی، از حدود ۴٠ سال پیش مورد استفاده انبوه سازان درجهان بوده است و تاکنون مورد بازنگریهای فنی از سوی سازندگان قالب قرارگرفته، بطوریکه آخرین نوآوری در این سیستم در اواخر سال ٢٠٠٧ توسط شرکت Mesa ترکیه ای با شماره AWO١٣٢٧۴١٣ به ثبت رسیده است.
نمونه ای از کار های اولیه با قالب های تونلی
این سیستم یکی از بهترین روشهای ساخت و ساز صنعتی است و از ابتدا در کشورهایی که با مشکل زلزله روبرو بودند مورد توجه قرار گرفت، همچنین در کشورهایی مانند آمریکا، کانادا، ترکیه، مالزی و … بویژه جهت احداث ساختمان های بلند مرتبه، استفاده از این روش بسیار متداول می باشد. روش قالب تونلی، مانند دیگر روش های ساخت صنعتی، در چهار معیار کاهش زمان، کاهش هزینه، ارتقاء کیفیت و امنیت کارکنان توجیه پذیر می باشد.
قالب تونلی، اجرای ساختمان های باسیستم بار بر دیوار و سقف بتنی است که دیوار ها و سقف، با بتن ریزی یکپارچه و هم زمان احداث می شود. قالب های مورد استفاده (به شکل⌈) می باشدکه بصورت پشت به پشت (به شکل⌈⌉) در دو طرف دیوار و بخشی از سقف ها را قالب بندی می کند و با قرار گرفتن قالب های متوالی در کنار هم، بدون قالب واسط سقفی ( ⌈⌉⌈) یا همرا با آن(⌈⎺⌉⌈) مجموعه قالب های دیوار و سقف را تشکیل می دهند.
از مزایا و معایب سیستم قالب تونلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱)مزایای قالب تونلی:
بالا بودن سرعت ساخت و ساز
کنترل دقیق تر کیفیت در مراحل طراحی و ساخت (قابلیت انطباق با استاندارد ایزو)
کاهش کارهای جزئی و همپوشانی فعالیت ها
صرفه اقتصادی بیشتر (با درنظرگرفتن سرعت کار)
کاهش نیروی انسانی (نسبت به روش های سنتی)
قابلیت آموزش سریع و آسان به نیروی انسانی
صرفه جویی در منابع (معدنی، انرژی)
امکان برنامه ریزی دقیق بدلیل سیستماتیک بودن عملیات
سرعت اجرایی بالا (بدلیل اجرای همزمان دیوار و سقف )
در اغلب سطوح و اجرای سریع اندود در سطوح expose کاهش حجم عملیات نازک کاری (بدلیل وجود بتن
صاف حاصل)
افزایش ایمنی سایت پروژه
کاهش ضخامت جداره ها و افزایش فضای مفید
کاهش هزینه نسبت به روشهای رایج ساخت
کاهش خواب سرمایه و بازگشت سریعتر آن
کاهش حجم نیروی انسانی و هزینه های مربوطه
کاهش پرت مصالح
معایب قالب تونلی:
قیمت زیاد قالب ها (۴۵٠ میلیون تومان در این پروژه)
محدودیت در طراحی فضاهای داخلی است ( به دلیل گران بودن قالب ها تعویض آن مقرون به صرفه نمیباشد و از یک مدل قالب سالها و سالها و در پروژه های مختلف استفاده میشود بنابراین طراحان میبایست فضای داخلی را با همان محدودیت های قالب طراحی کنند )
الزام وجود تاور برای قرار دادن قالب ها روی کار احتیاج به فضای باز اطراف کار (برای بستن قالب ها فضای زیادی لازم است که باید در محل کارگاه تعبیه شود بنابراین امکان انجام این روش در کوچه ها و مکان های کوچک وجود ندارد)
در این مقاله کلیه مراحل اجرای یک پروژه به روش قالب های تونلی به همراه عکس و تصویر بیان میشود :
آماده کردن زمین برای اجرای فنداسیون:
اولین مرحله در اجرای هر پروژه ای آماده کردن زمین محل اجرای پروژه برای اجرای فنداسیون و انجام عملیات ساختمانی
است که در این روش تفاوت چندانی با دیگر پروژه ها ندارد و به همان روش اجرا میگردد.
اجرای فنداسیون و قرار دادن ریشه های انتظار:
اجرای فنداسیون در این روش تفاوت خاصی با روش های دیگر ندارد و آرماتور بندی آن بر طبق نقشه ها انجام شده و سپس قالب گذاری و بتن ریزی انجام میگیرد.
در اجرای فنداسیون نکته مهم این است که میلگرد های استفاده شده در فنداسیون باید از فنداسیون به اندازه ای که در طراحی مد نظر قرار گرفته از بتن بیرون زده باشند که به آن میلگرد ریشه(یا ریشه های انتظار) میگویند و برای همپوشانی میلگردهای فنداسیون و دیوارها هنگام بتن ریزی و همچنین اتصال بتن های دو قسمت به یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرند (که به آن ها ” اورلب” هم میگویند).
میلگرد ریشه در تمامی طبقات باید وجود داشته باشد تا همپوشانی میلگرد ها انجام گیرد این همپوشانی حتی در میلگردهایی که برای آرماتور بندی دیوارها و سقف هم استفاده میشوند باید مد نظر قرار گیرد و اندازه آن بر طبق طراحی ها میباشد که در این پروژه ۴۵ سانتی متر بود.
آرماتور بندی فنداسیون
قالب بندی فنداسیون
بتن ریزی فنداسیون
میلگرد های ریشه(انتظار)
مشخص کردن محل قرارگیری رامکا ها و قرار دادن قالب رامکا:
رامکا عبارتست از قالبهای نواری به ارتفاع ١٠ سانتیمتر که جهت قالب گذاری و قالب برداری سریعتر و آسانتر قالب تونلی در مسیر حاشیه پایینی دیوار قرار میگیرد.
بدین صورت که ابتدا آرماتور های انتظار دیوار (ریشه های انتظار) اجرا شده سپس قالب های رامکا در امتداد مسیر دیوارها بسته شده و پس از بتن ریزی و برداشتن قالب رامکا ؛ آرماتور بندی دیوار ها در امتداد میلگردهای انتظار ادامه می یابد. (بتن ریزی هر طبقه با رامکای طبقه فوقانی بصورت یکپارچه اجرا میشود).
برای قرارگیری دقیق قالبها و اعمال یک ارتفاع مناسب برای قالبها (دلیل ارتفاع دادن قالب ها را در ادامه توضیح میدهم) باید مقداری بتن روی فنداسیون و اطراف میلگردهای پایه ریخته شود به گونه ای که میلگرد ها دقیقا در مرکز بتن وعرض بتن ریخته شده دقیقا به اندازه عرض دیوار باشد.
البته این رامکاها برای طبقات بعدی نیز باید قرار گیرند که در طبقات به همراه بتن دیوار و سقف طبقه پایین بتن آن ها ریخته میشود و در ادامه توضیح بیشتری درباره آن میدهم.
مشخص نمودن محل قرار گیری رامکا روی فنداسیون
قرار دادن رامکاها روی فنداسیون و ریختن بتن پایه
ایجاد محل حرکت چرخهای قالب:
باید برای حرکت چرخهای قالب محل هایی با بتن روی فنداسیون ساخته شود تا هنگام قالب برداری قالب با چرخ هایی که دارد روی آنها حرکت کند که البته این کار فقط در طبقه اول (پیلوت یا پارکینگ) انجام میشود و در طبقات بعدی قالب روی سقف طبقه پایینی حرکت میکند که کاملا بتنی است.
ساخت محل حرکت چرخهای قالب
آرماتور بندی دیوارها و قرار دادن قوطی های برق:
مرحله بعدی کار آرماتور بندی دیوارها میباشد که بوسیله میلگرد های نمره مشخص شده در طراحی و با فواصلیکه باز هم در طراحی منظور میگردد انجام میگیرد (در این پروژه میلگرد نمره ۱۰ با فواصل ۳۰ سانتی متری استفاده شد که البته در سقف آرماتور تقویتی نیز اجرا گردید).
تعبیه قوطیهای برق برای نصب کلید و پریز و لوله کشیهای مربوطه نیز از مراحل پیش از قالب بندی دیوار هاست. ضمن آرماتور بندی دیوارها که به صورت شبکه های عمودی و افقی با فواصل ۳۰ سانتیمتر و همپوشانی ۴۵ سانتیمتر (در این پروژه) باید جایگذاری مدارهای برقی و لوله های برق ” همچنین محل بازشو ها و درب ها و محل هایی برای عبور لوله های فاضلاب و دیگر موارد لازم در طراحی مد نظر باشد.
ارتفاع محل قرار دادن پریز های برق باید با در نظر گرفتن کف سازی که بعد انجام میشود ” مشخص گردد.
نکته دیگر در این باره این است که ارتفاع میلگردهای عمودی باید به گونه ای انتخاب شود که ۴۵ سانتیمتر (ارتفاع همپوشانی) از کف طبقه بعدی بالاتر باشد تا برای ایجاد همپوشانی با آرماتور دیوار طبقه بعد به مشکل بر نخوریم.
قرار دادن میلگرد های افقی و عمودی و ایجاد شبکه آرماتور دیوارها
محل عبور لوله های فاضلاب ” جانمایی لوله های برق و پریز برق و همچنین مشخص کردن محل در
مشخص کردن کد های ارتفاعی برای قالب ها:
قالب ها هنگام خروج باید از بتن کنده شوند برای این کار باید در هنگام قرار دادن قالب ها روی کار آنها را بوسیله پایه های مخصوصی که روی قالب تعبیه شده کمی از سطح فنداسیون جدا کنیم و بتن ریزی را انجام دهیم و موقع برداشتن قالب ها پایه ها را آزاد کنیم تا از بتن کنده شود و این ارتفاعی را که قالب برای کنده شدن از بتن لازم دارد باید بر روی رامکا ها مشخص کنیم” چراکه سطح فنداسیون کاملا صاف نیست اما قالب ها باید کاملا صافقرار داده شوند و ممکن است در یک طرف فنداسیون قالب از زمین فاصله داشته باشد اما در طرف دیگر فنداسیون قالبی که در همان ارتفاع قرار گرفته از فنداسیون فاصله لازم را نداشته باشد بنابراین باید بوسیله دوربین در پایین ترین نقطه از فنداسیون یک کد ارتفاعی اعمال کنیم که با انتقال آن به تمام قسمت های فنداسیون در بالاترین نقطه فنداسیون هم ارتفاع لازم از سطح وجود داشته باشد. البته این کدهای ارتفاعی و چک لاین ها کاربرد های دیگری هم دارد ” مثلا کاربرد آنها در مشخص کردن میزان کف سازی است که در مراحل نازک کاری تا این ارتفاع کف سازی انجام میگیرد و ارتفاع کلید و پریز ها نیز با توجه به همین کد های ارتفاعی اعمال میشود.
مشخص کردن کد های ارتفاعی
زدن چک لاین کد های ارتفاعی روی رامکاها
قالب بندی:
یکی از اصلی ترین مراحل کار قالب بندی است. قالب ها انواع مختلفی دارند که هر کدام در یک قسمت از سازه کاربرد دارند یکی از این مدلها قالب های مورد استفاده (به شکل⌈) می باشدکه بصورت پشت به پشت (به شکل⌈⌉) در دو طرف دیوار و بخشی از سقف ها را قالب بندی می کند که البته هر دو یک اندازه نیستند و یکی از دیگری کمی بزرگتر است و از کنار هم قرار گرفتن آنها دهانه ساخته می شود.
قالب های L شکل
پشت به پشت قرار گرفتن قالبها و تشکیل دهانه
قالب های فیلر خور:
این قالب ها نوعی از قالب ها هستند که دیوار کنج ندارند و در راهروها استفاده می شوند.
قالب های راهرو (فیلر خور)
قالب های دیواری:
این نوع از قالب ها برای ساخت دیوار ها است که به صورت پشت به پشت با قالب های دیگر قرار می گیرند و بین آنها با بتن پر میشود و تشکیل دیوار میدهند.
قالب های دیواری
قسمت های مختلف قالب تونلی:
لندینگ:
سکو هایی است که در اطراف ساختمان و از طبقه دوم به بعد اجرا میگردند کاربرد اصلی آن یکی زمانی است که قالب ها خارج میشوند و دیگری اینکه کارگرها بتوانند روی آنها حرکت کنند. هنگام خروج قالب ها باید کارگرها بوسیله دیلم قالب ها را تقریبا تا نیمه از زیر بتن خارج کنند تا محل اتصال شاهین از زیر بتن بیرون بیاید و بقیه کار بوسیله تاور انجام شود اما تا همینجای کار باید جایی باشد که قالب موقع بیرون آورده شدن توسط کارگرها روی آن قرار گیرد که این خود یکی از اصلی ترین کاربرد های لندینگ ها است.
لندینگ ها
براکت:
براکت ها برعکس لندینگ ها فقط به عنوان محلی برای راه رفتن یا همان زیر پایی کاربرد دارند.
براکت ها
چرخ های عمودی:
این چرخ ها برای حرکت قالب و خروج آن از زیر بتن استفاده میشود .
چرخ های عمودی
زبانه اتصال:
برای تنظیم لبه قالب ها نسبت به یکدیگربه همراه با پیچ استفاده میشود در واقع از این زبانه ها برای : (U) زبانه اتصال
اتصال درست و دقیق قسمت های مختلف قالب استفاده میشود .
زبانه اتصال
قلاب اتصال: جهت اتصال پانل ها و حفظ فاصله آنها بکار میرود در واقع میتوان گفت اصلی ترین کاربرد این قلابها اتصال قالب های L شکل به یکدیگر است.
البته در قسمت های دیگر هم برای اتصال قطعات به هم کاربرد دارد.
قلاب اتصال
ناودانی اتصال:
برای تنظیم و انتقال بار افقی بین دو قالب مجاور بکار میرود. در قسمت های اولیه قالب قبل از مونتاژ ناودانی هایی روی خود تکه های مونتاژ نشده قالب وجود دارد که برای اتصال مناسب دو قطعه این ناودانی ها در دل ناودانی هایی که از قبل روی قطعات تعبیه شده قرار میگیرند و با پیچ و مهره محکم می شوند.
ناودانی اتصال
سولجر:
قسمتی از بدنه قالب است که به شکل یک تیر آهن است و در وسط قالب بسته میشود و وظیفه اصلی آن این است که از شکم انداختن قالب جلوگیری کند.
سولجر
بولت، واشر و مهره:
برای تحمل فشار بتن بین قالبها در دو طرف قالب بکار میرود. هنگامی که قالب ها روی کار قرار میگیرند و بین آنها با بتن پر میشود فشار نسبتا زیادی به دیواره های قالب وارد میشود چرا که بتن تا قبل از گیرش یک سیال به حساب می آید و طبق روابطی که در مکانیک سیالات خواندیم فشاری را که میتوان به صورت تقریبی با همین روابط محاسبه کرد به دیواره های قالب وارد میکند. البته بولت واشر و مهره باید به همراه مخروطی استفاده شود که بولت و واشر قالب ها را چفت میکند تا فشار بتن را تحمل کند و مخروطی اجازه نمیدهد که این چفت کردن بیش از حد انجام گیرد و فاصله قالب ها از اندازه مورد نظر (ضخامت دیوار) کمتر شود. درباره مخروطی در مبحث قالب گذاری توضیح خواهم داد.
بولت، واشر و مهره
چرب کردن قالب ها:
برای سهولت در قالب برداری باید قبل از قرار دادن قالب ها روی کار ” پشت آنها را که در تماس با بتن قرار میگیرد چرب کنیم تا بعد از سخت شدن بتن بتوانیم آنرا از زیر بتن خارج کنیم. این کار باید هر بار که قالب از زیر بتن خارج میشود تکرار کنیم و هر بار قالب را برای قرار گرفتن زیر بتن چرب کنیم.
این کار در مورد تمام قطعاتی که در مجاورت با بتن قرار میگیرند و باید بعد از قالب برداری از بتن خارج شوند انجام میگیرد و مخروطی ها ” رامکاها و …… نیز باید قبل از قرار گرفتن زیر بتن چرب شوند.
در ضمن برای چرب کردن قالب ها و دیگر تجهیزات از روغن های مخصوصی استفاده میشود که برای این کار هستند که در این پروژه از روغن کپکو (Capco) استفاده گردید.
چرب کردن مخروطی ها و قالب ها
قرار دادن اسپیسر ها بین میلگرد ها:
اسپیسر ها قطعات پلاستیکی پیش ساخته ای در اشکال و اندازه های بسیار متنوع هستند که برای قرار دادن میلگردها به صورت دقیق در وسط بتن استفاده میشوند. البته کاربرد اسپیسر ها در پروژه ها بسیار وسیع و متنوع است اما اصلی ترین کاربرد آنها در این پروژه همین است. به این صورت که اسپیسر ها در روی میلگرد قرار میگیرند و هنگام قالبگذاری اجازه نمیدهند که قالب از یک فاصله مشخص به بتن نزدیکتر شوند و هنگام بتن ریزی میلگرد ها از بتن خارج نمی شوند و در درون بتن و تقریبا در مرکز آن قرار میگیرند. نحوه استفاده از آنها با توجه به شکل آنها و نوع آرماتور دیوار متفاوت است مثلا در دیوار هایی که یک لایه آرماتور دارند اسپیسر تقریبا به اندازه ضخامت دیوار است و در دیوار هایی که از دو لایه آرماتور استفاده میکنند اندازه اسپیسر به گونه ای انتخاب میشود که مجموع اندازه فاصله بین دو لایه آرماتور و دو نصف آرماتور اندازه ضخامت دیوار شود.
البته نوع دیگری از اسپیسر ها نیز در این پروژه استفاده شد که برای آرماتور بندی سقف مورد استفاده قرار میگیرند. که در تصاویر میتوانید با نحوه استفاده از اسپیسر ها بهتر آشنا شوید.
اسپیسر های دیواری در سایز های مختلف قرار گیری اسپیسرهای دیواری در آرماتور یک لایه
قرار گیری اسپیسرها در آرماتور دیواری دو لایه قرار گیری اسپیسرهای آرماتور سقف
قرار دادن قالب روی کار:
مرحله بعدی قرار دادن قالب ها روی کار است. پس از ساخت بتن پایه ” آرماتور بندی دیوارها ” قرار دادن لوله ها و قوطی های برق ” زدن کدهای ارتفاعی ” قرار دادن اسپیسر ها و چرب کردن قالب ها نوبت به مرحله اصلی کار میرسد. در این مرحله قالب ها را بوسیله تاور به محل فنداسیون منتقل میکنیم و به صورت پشت به پشت بین رامکا ها و آرماتور هایی که بوسیله میلگرد در محل دیوار ها از قبل بسته ایم قرار میدهیم و بوسیله پایه هایی که دارد به آن ارتفاعی برابر با آنچه بوسیله چک لاین ها مشخص کرده ایم ” میدهیم سپس بوسیله قلاای اتصال دو قسمت قالب را به هم وصل می کنیم.
قرار گیری قالب در ارتفاع چک لاین ها اتصال قالب ها بوسیله قلاب اتصال
مخروطی ها:
مخروطی ها قطعات فلزی هستند که در بین دو قالب بوسیله بولت و واشر قرار میگیرند و وظیفه آنها این است که اجازه ندهند قالب ها که بوسیله بولت و واشر به شدت تحت فشار هستند بیش از اندازه به هم نزدیک شوند نام آنها بخاطر شکل مخروطی آنهاست و شکل آنها برای سهولت در بیرون آمدن از میان بتن دیوار اینگونه انتخاب شده است. مخروطی ها اندازه های مختلفی دارند که انتخاب آنها به ضخامت دیواری که باید درون آن قرار بکیرند بستگی دارد. در این پروژه دو نوع دیوار ۱۵ و ۲۰ سانتیمتری داریم که مخروطی ها نیز به همین اندازه ها انتخاب شده اند.
نوع قرار گیری مخروطی ها در درون دیوار و بین قالب ها دو مخروطی در دو اندازه مختلف
در مرحله بعد محل داکت های دیوارها را با آکاسیو مشخص میکنیم ” محل هایی مانند محل دهانه کولر” محل عبور لوله های فاضلاب ” محل تاسیسات برق و … و همچنین محل بازشوها را با استفاده از قطعاتی که به همراه قالب ها تعبیه شده مشخص مینماییم.
مشخص کردن محل داکت های دیوار مشخص کردن محل بازشوها
خیز منفی:
پس از قرار دادن تمام قالب ها و داکت ها و باز شو های دیوار باید به قالب ها خیز منفی بدهیم. خیز منفی شیبی است که ما به صورت معکوس به قالب ها میدهیم به گونه ای که مرکز قالب ها کمی بالا برود. دلیل این کار این است که هنگام بتن ریزی سقف در اثر وزن بتن قالب ها به طرف پایین فشار داده می شوند و از قسمت میانی که محل اتصال دو تکه قالب است خیز برمی دارند که برای بر طرف کردن آن قبل از بتن ریزی با استفاده از میله هایی که به صورت مایل در قالب ها تعبیه شده و با پیچاندن آنها میتوان زاویه را تنظیم کرد. به قالب مقدار مشخصی خیز منفی میدهیم که در این پروژه این مقدار برابر یک سانتی متر بود.
آرماتور بندی سقف:
پس از قرار دادن اسپیسر ها، مخروطی ها، لوله و قوطی های برق، داکت ها و بازشوها در آرماتور دیوار نوبت به آرماتور
بندی سقف میرسد.
آماده کردن قالب ها برای آرماتور بندی سقف
سقف طبقه اول (پارکینگ) یا همان کف طبقه دوم نیز باید قبل از بتن ریزی آرماتور بندی شود تا هنگام بتن ریزی آرماتورهای دیوار و سقف به صورت یک کلاف یکپارچه در آیند . در آرماتور بندی سقف از یک نوع اسپیسر مخصوص همین کار استفاده میکنیم که میتواند دو لایه آرماتور را در فاصله ای مشخص از یکدیگر نگه دارد و همچنین آرماتور ها را درون بتن قرار دهد. این آرماتور دو لایه بوده و فاصله آنها هم در نقشه ها مشخص شده.
نوع قرار گیری اسپیسر های سقف یک نمونه اسپیسر آرماتور سقف
نمایی از اسپیسر های سقف
داکت:
در تعریف داکت میتوان گفت که داکت محلی برای تهویه و عبور لوله های مختلف و همچنین لوله های تاسیسات میباشد. در سقف هر طبقه که کف طبقه بعدی میشود هم باید محل هایی به صورت داکت مشخص گردد ” همچنین باید لوله های برق در سقف تعبیه شود هم برای محل روشنایی های سقف و هم برای عبور لوله های برق به طبقه بعد. باید درون آرماتور های سقف محل هایی برای داکت، سرویس توالت، محل عبور لوله های گاز، کف شورها و … در نظر گرفته شود که تمام این قسمت ها را با آکاسیو درون آرماتور سقف مشخص میکنیم و بعد از بتن ریزی میتوانیم به راحتی این آکاسیو ها را برداشته و از فضا های بوجود آمده استفاده کنیم. البته محل این داکت ها باید با توجه به نقشه ها به دقت بر روی قالب ها مشخص شود.
مشخص کردن محل داکت ها
نمایی از آرماتور بندی سقف و دیوار به صورت کلاف
برای قرار دادن داکت ها روی سقف باید قسمتی از میلگرد های دیوار بریده شود و داکت ها قرار گیرد.
نمایی از قرارگیری داکت ها روی سقف
اما یکی از مهمترین نقاط ضعف این نوع از ساختمان سازی در همین جا پدید می آید. هنگامی که در یک سطح بتنی یک فضای خالی بوجود آوریم بتن اطراف آن فضای خالی استقامت و یکپارچگی بقیه قسمت ها را ندارد بنابراین باید این نقطه ضعف را به گونه ای برطرف کرد. برای برطرف کردن این نقطه ضعف که در تمام محل های داکت ها و همچنین در قسمت بالایی درب ها (بازشوها) بوجود می آید باید آرماتور آن قسمت را تقویت کنیم و برای آن قسمت میلگرد های قوی تر و شبکه آرماتور بیشتری در نظر بگیریم و میلگردها را به هم نزدیکتر قرار دهیم. برای مثال در این پروژه در قسمت هایی که آرماتور ۱۰ استفاده می شد، برای تقویت از آرماتور های ۱۶ در محل داکت ها و بازشوها استفاده گردید که به میلگرد های قبلی اضافه می شدند. این تقویتی ها باید در محل های شکستگی سازه نیز اعمال شود مثلا اگر در نمای یک سازه یک قسمت دچار شکست ناگهانی شده باید آن قسمت هم تقویت گردد.
آرماتور های تقویتی درب ها و بازشوها
آرماتور تقویتی داکت آرماتور تقویتی در محل شکستگی نما
همزمان با آرماتور بندی و مشخص کردن محل داکت ها ی سقف باید لوله کشی برق نیز در سقف برای انتقال لوله های برق به طبقات بعد و همچنین برای محل روشنایی انجام گیرد.
لوله های برق در آرماتور سقف محل روشنایی طبقه پایینی
انبوه لوله های برق بر روی سقف
قرار دادن رامکاهای طبقه بعدی:
از طبقه اول به بعد رامکای هر طبقه باید به همراه بتن ریزی طبقه پایین انجام گیرد بنابراین به همراه آرماتور بندی سقف ” رامکاهای طبقه بعد نیز قرار میگیرد. در طبقات رامکا روی قطعات مخصوصی قرار میگیرند تا آنها را در ارتفاع مناسب نگه دارد و همچنین قطعات دیگری روی رامکا قرار میگیرد تا فاصله رامکا های دو طرف را از یکدیگر حفظ کند.
نگه دارنده های رامکا اجرای رامکا روی سقف
بتن ریزی قالب تونلی:
یکی دیگر از مراحل مهم کار بتن ریزی است. بتن مورد استفاده در این نوع از ساختمان باید از کیفیت بسیار بالایی برخوردار باشد. نکته مهم در این نوع از ساختمانها این است که بتن ریزی در دیوارها بخاطر ترامکم میلگرد ها، داکتها، محل بازشوها، مشکل در ویبره کردن بتن و … سخت است و بتن نمیتواند بخوبی تمام قسمت ها را بگیرد و باید بتنی با اسلامپ بالا در این کار استفاده گردد، از طرفی افزودن بیش از حد آب به بتن کیفیت بتن را کاهش میدهد و مقاومت آنرا در برابر فشار کم میکند در حالی که بیشتر فشار را در این نوع از سازه ها بتن باید تحمل کند، حال باید برای این مشکل راه حلی اندیشیده شود راهی که از یک طرف کیفیت بتن بالا باشد (همانطور که همه میدانید در طرح اختلاط بتن هرچه نسبت آب به سیمان کمتر باشد مقاومت بالاتر و روانی یا همان اسلامپ پایین تر است) از طرف دیگر بتن روانی و اسلامپ مناسب را دارا باشد تا بتواند به خوبی تمام قسمت ها را پر کند. البته برای حل این مشکل هم راه حل استفاده از فوق روان کننده ها در بتن می باشد. در این سازه ها، بتنی که در دیوار استفاده میشود با بتن سقف متفاوت است و اسلامپ بتن دیوار از بتن سقف بالاتر است (اسلامپ بتن دیوار بین ۱۶ تا ۱۸ و اسلامپ بتن سقف بین ۸ تا ۱۲ میباشد) که دلیل آن این است که در سقف ویبره کردن بتن بسیار آسان تر از دیوارها می باشد همچنین ضخامت بتن بسیار کمتر از دیوار هاست. افزودن مقدار کمی از مواد فوق روان کننده به بتن روانی بسیار بالایی به بتن می دهد و در عین حال تاثیر سوء چندانی در کیفیت بتن ندارند و میتوان مقدار زیادی از آب بتن را کم کرد و به جای آن کمی فوق روان کننده به آن افزود، با این کار از یک طرف روانی بتن مناسب خواهد بود و از طرف دیگری با کاهش نسبت آب به سیمان مقاومت فشاری سیمان افزایش پیدا می کند. باید این موضوع را در نظر بگیریم که بتن سقف و دیوار روانی متفاوتی دارند و مواد فوق روان کننده برای هر کدام میزان مشخصی دارد. تنها نکته منفی بار مالی خرید این مواد است که باید هزینه های هنگفتی صرف آن گردد که البته برای کیفیت کار امری ضروری است و در این پروژه هم استفاده از این مواد باعث کیفیت بهتر کار گردید.
مراحل مختلف بتن ریزی
بتن ریزی یکی از مهم ترین مراحل کار است این عملیات باید با یک زمان بندی درست انجام پذیرد و بتن به صورت یکپارچه ریخته شود ارتفاع بتن نیز باید در تمام قسمت های سقف یکسان باشد که این کار بوسیله نیروی انسانی انجام میگیرد. در برخی موارد اتفاق می افتد که بتن ریزی به دلایل مختلف طول میکشد و یا در شرایط نامساعد جوی باید بتن ریزی انجام گیرد که باید با اندیشیدن تدابیری جلوی ایجاد مشکل گرفته و بتن ریزی به صورت منظم انجام گیرد چراکه اگر برنامه بتن ریزی به مشکل بخورد در قالب برداری نیز مشکل پیش می آید زیرا قالب ها باید مدت مشخصی زیر بتن باقی بمانند.
بتن ریزی در شرایط مختلف
قالب برداری:
پس از بتن ریزی باید حداقل ۱۲ ساعت قالب ها زیر بتن باقی بمانند و پس از آن میتوانیم قالب برداری را شروع کنیم. برای این کار باید پایه های زیر قالب که قبلا در مورد آنها توضیح دادم باز گردند تا قالب از بتن کنده شود و آماده بیرون کشیدن گردد.
باز کردن پایه های قالب
پس از این کار چرخ های وسط قالب را بوسیله قسمت هایی که از قبل تعبیه شده میچرخانیم با پیچ های آن باز شده و به سطح برسند (در طبقه اول این چرخ ها روی همان مسیرهایی قرار میگیرند که از قبل با سیمان برای آنها درست کرده بودیم اما در طبقات بعد کل سطح بتن است و احتیاجی به ساخت این مسیر ها نیست) و بعد قلاب های اتصال را از محل اتصال دو قسمت قالب باز میکنیم.
باز کردن چرخهای قالب باز کردن قلاب های اتصال
در این مرحله قالب بوسیله نیروی انسانی و با استفاده از دیلم به بیرون هل داده میشود، این کار آنقدر ادامه پیدا میکند تا سوراخی که در سقف قالب و دقیقا در مرکز ثقل آن ایجاد شده و به آن سوراخ شاهین میگویند از زیر بتن خارج گردد و پس از آن شاهین را به آن نقطه متصل میکنیم و تاور قالب را بیرون کشیده و برای روغن کاری و آماده شدن برای طبقه بعد به محل بازی منتقل میکند.
هل دادن قالب بوسیله نیروی انسانی به بیرون اتصال شاهین به مرکز ثقل قالب
به همین ترتیب تمام قالب ها را از زیر بتن خارج میکنیم و بعد از آن نیز قالب هایی را که برای محل بازشوها قرار داده بودیم باز میکنیم.
باز کردن قالب بازشوها
قرار دادن جک های T:
پس از برداشتن قالب ها بتن باید به تنهایی هم وزن خود و هم وزن طبقات بالایی را تحمل کند و امکان دارد در ابتدا بتن به اصطلاح شکم بیندازد بنابراین باید تا زمانی که بتن به حداکثر مقاومت خود برسد به گونه ای از آن حمایت شود که این کار بوسیله جک های T انجام میگیرد این جک ها که برای هر دهانه حداقل ۳ الی ۴ عدد از آنها لازم است مقدار زیادی از فشار را تحمل میکنند و از شکم انداختن بتن جلوگیری می نمایند.
قرار دادن جک های T در دهانه ها
از این مرحله به بعد مراحل نگهداری بتن انجام میگیرد و باید به صورت دائم بتن خیس بماند و همزمان مراحل آرماتور
بندی دیوارهای طبقه بعدی آغاز گردد و برای گذاشتن قالب ها در طبقه بعد آماده گردد.
البته ممکن است بعد از برداشتن قالب ها مشکلاتی در کار وجود داشته باشد که یکی از مهمترین آنها دانه بندی نامناسب بتن می باشد به این صورت که بتن درشت دانه در یک مکان تجمع کرده باشد و بتن یک دست نباشد که نمونه هایی از آن را در زیر میبینید. مهم ترین دلیل آن هم ویبره نخوردن خوب بتن است و معمولا این مشکل بیشتر در دیوارها پدید می آید.
نمونه هایی از مشکلات بتن
این مشکلات در بتن بوسیله نیروی انسانی حل میشود و با استفاده از ملات ماسه سیمان این نقایص، ترمیم میگردد.
پس از اتمام طبقه اول کار ساخت طبقات بعد شروع می شود که برای این کار باید محلی را برای حرکت نیروی انسانی و همچنین فضایی برای بیرون کشیدن قالب ها در طبقات مهیا شود که این امر بوسیله لندینگ ها و براکت ها که قبلا درباره آنها توضیحاتی داده شده امکان پذیر میگردد. برای قرار دادن لندینگ های کنار دیوارها باید قسمت هایی آماده شود که لندینگ ها روی آنها قرار گیرند که به این قسمت ها نشیمن سکو گفته میشود.
نشیمن سکو:
پس از باز کردن قالب ها در محل باز شوهای داخلی (مانند داکت پله یا آسانسور) بکار می رود. این قطعه روی سوراخ بجا مانده از بولت و مخروطی ها بسته میشود و بوسیله پیچ محکم میگردد و سکو ها روی آن قرار میگیرند.
نحوه قرار گیری نشیمن سکوها روی دیوار
در دهانه های جلویی هم این لندینگ ها زیر سقف طبقه پایینی قرار میگیرند و در دورن فضای این طبقه محکم میشوند.
نحوه قرار گیری لندینگ ها
تمام شدن طبقه اول و آماده شدن برای شروع کار طبقه بعدی
پس از تمام شدن کار هر طبقه بایو مجددا یک بار تمام محل های داکت ها، پریز های برق، جعبه برق، کف شورها، بازشوها و … بررسی گردد.
محل داکت ها، جعبه برق و کلید و پریز ها بعد از قالب برداری
محل داکت ها و کف شور ها بعد از قالب برداری که برای ایمنی با شبکه ای از میلگرد پوشانده شده
برای آماده شدن به منظور قالب گذاری طبقه بعد باید دیوارهای این طبقه آرماتور بندی گردد و قالب های رامکای این طبقه نیز باز گردند و به همان روش طبقه قبل قالب گذاری ها انجام گیرد.
باز کردن رامکاهای طبقات
البته قبل از قالب گذاری طبقات بعد باید به همان روش طبقه اول برای تمام طبقات کد ارتفاعی زده شود که این کدها در قالب گذاری، نصب قوطی های برق و کف سازی استفاده میگردند و در هر طبقه نیز باید تکرار شوند.
زدن چک لاین طبقات
اجرای طبقه بعدی:
اجرای طبقات تقریبا شبیه همان اجرای طبقه اول است و از طبقه اول به بعد تفاوت چندانی در اجرا نداریم بجز برخی از
جزئیات. پس از آماده کردن آرماتور و مقدماتی که ذکر شد، هر طبقه را اجرا میکنیم و به همان روش قالب گذاری انجام میگیرد و بتن ریخته میشود. مهمترین چیزی که از طبقه اول به بعد جلب توجه میکند لندینگ ها و براکت ها هستند که در محل سوراخ های باقی مانده از مخروطی ها قرار گرفته و طبقه به طبقه به همراه ساختمان بالا میروند.
لندینگ ها در نماهای مختلف
طبقات به همین روش یکی پس از دیگری ساخته شده و بالا میروند اما در این میان یک جزء اصلی نباید فراموش شود که همان راه پله است.
راه پله:
راه پله اصلی ترین راه ارتباطی بین طبقات در یک ساختمان است که البته در این روش باید به صورت پیش ساخته در سازه قرار گیرد به همین دلیل باید محاسبات مربوط به راه پله به صورت کاملا دقیق بر روی کار انجام گیرد و قالبی ساخته
شود که برای تمام طبقات و بلوک ها مورد استفاده قرار گیرد.
جانمایی محل راه پله ها
پله ها دارای اندازه مشخص است و برای تمامی واحد ها اندازه مشخصی دارد که باید برای آنها قالب هایی ساخته شود و پله ها در این قالب ها ریخته و ساخته شوند. اندازه دقیق این قالب ها از روی کار برداشته میشوند و به کارگاه اعلام شده و این قالب ها را می سازند.
قالب های پله
اتصال پله ها به صفحات نصب که از قبل درون بتن قرار گرفته بود
نمونه ای از قالب بتنی پله ” اتصال به صفحات اتصال و اجرای پله ها
در ادامه پروژه طبقات را یکی پس از دیگری به همین شیوه ساخته و بالا میرویم. طبقات در اجرا تفاوت چندانی با هم ندارند و فقط در طبقه آخر باید به یک نکته توجه کنیم و آن اینکه در آخرین طبقه دیگر ریشه انتظار نداریم چرا که طبقه دیگری هم بالای آن نیست و قالب گذاری هم بالای آن نخواهد بود و فقط باید در قسمت مربوط به خرپشتک ریشه انتظار قرار گیرد.
نکته دیگری که باید به آن اشاره شود استفاده از مش های آماده ( شبکه آماده میلگرد) است. این روش ساخت و ساز انبوه در مقایسه با دیگر روش ها بسیار سریعتر است که با استفاده از شبکه آماده میلگرد میتوان سرعت آنرا باز هم بیشتر کرد. ما در این پروژه با استفاده از شاخه های میلگرد برای هر طبقه آرماتور بندی انجام میدادیم که خود زمان بر بود و اگر از شبکه های آماده میلگرد استفاده میشد کار بسیار سریعتر می بود. در این پروژه از بلوک ۳ از مش های آماده استفاده گردید .
همچنین از تمامی بتن های استفاده شده در این پروژه باید نمونه گیری شده و در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار گیرند تا از
نظر مقاومت و کیفیت بتن مورد تائید قرار گیرند . این بتن ها در شرایط آزمایشگاهی و تحت شرایط مناسب فرآوری میگردند تا از مقاومت آنها اطمینان حاصل شود.
آزمایشگاه بتن
دیوارها:
بعد از ساخت اسکلت اصلی سازه نوبت به دیوار چینی های داخلی و تفکیک فضاهای داخلی میرسد. برای این کار از دو نوع آجر استفاده میشود یکی برای دیوار های خارجی و یکی برای دیوار های داخلی. با استفاده از این آجر ها که بسیار سبک می باشند فضا های داخلی را بر طبق نقشه ها تفکیک میکنیم.
دو نوع بلوک مورد استفاده در دیوار چینی
اما نکته دیگری که در این میان مطرح است اتصال این دیوارها به اسکلت بتن کل ساختمان است، چراکه اگر این دیوارها به شکلی مناسب به سازه اصلی متصل نگردند مقاومت چندانی ندارند و با کوچکترین ضربه ای می افتند. برای حل این مشکل از نبشی های فلزی استفاده میگردد که بوسیله میخ و اسلحه میخ کوب بسیار محکم به دیوار ها میخ میشوند و دیوار های آجری در دل آنها قرار میگیرند و به اسکلت اصلی متصل میگردند.
همچنین این کار برای دیوار های خارجی نیز انجام میگیرد و دیوارها را به بدنه اصلی بتنی متصل میکنند، البته ذکر این نکته ضروری است که این قطعات باید ضدزنگ بخورند تا پس از گچ کاری دیوارها دچار زنگ زدگی نشده و رنگ گچ ها را خراب نکنند.
دیوار های خارجی با استفاده از بلوک های سیمانی سبک
قرار گیری نبشی های اتصال در دیوار های خارجی
قالب گذاری و بتن ریزی خرپشتک در طبقه آخر
نمایی از پروژه
تا اینجا اسکلت اصلی بتنی سازه ساخته شده و از این مرحله به بعد مراحل نازک کاری آغاز میشود که از محدوده بحث ما خارج است و تقریبا مانند پروژه های معمول دیگر میباشد.
-
پروژه ۲۲۰ واحدی کوثر
-
انجمن خیرین مسکن ساز
-
تربت حیدریه
نمونه قالب های ترک نمونه قالب های ایرانی
بسمه تعالی
دوست عزیز
با سلام و احترام
۱- آیا امکان ساخت مسکن به روش قالب تونلی در یک از کشور های افریقائی برای شما وجود دارد ؟
۲- آیا با شرایط شرکت های خارجی ( ترکیه ) شاغل در ایران در پروژه های مسکن مهر ، امکان تامین سرمایه تا سقف ۳۰% و تسویه حساب کامل پس از تحویل پروژه برای شما فراهم می باشد ؟
۳_ آیا توان و امکانات فنی و نیروی انسانی برای پیمانکاری ساخت اولیه ۳۰۰ واحد و قابل افزایش تا ۱۰۰۰ واحد را دارید ؟
میزان سرمایه شرکت ، بانک تامین کنند ضمانت نامه ها ، امکانات لجستیک ، توانمندی ها و بروشور سوابق اچرائی مورد نیاز می باشد
با تشکر
فراهانی